مهر: توسعه و بهینه‌سازی مصرف سوخت یکی از مسائلی است که در سال‌های اخیر در ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است. با توجه به محدودیت‌های منابع سوخت فسیلی آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی توجه به سوخت‌های جایگزین و بهینه‌سازی مصرف سوخت به ویژه گاز طبیعی فشرده (CNG) به‌عنوان یک راهکار مؤثر مطرح اما همچنان مورد بی مهری قرار گرفته است. این در حالیست که توسعه سی ان جی ها نه تنها منجر به کاهش مصرف بنزین می‌شود بلکه استفاده از CNG به عنوان یک سوخت پاک و اقتصادی مزایای متعددی دارد. این گاز با کاهش آلودگی هوا و گازهای گلخانه‌ای به حفظ محیط زیست کمک می‌کند و در مقایسه با بنزین و گازوئیل سوختی با هزینه کمتر و عملکرد بهتری دارد در واقع با توسعه CNG می‌توان به بهبود کیفیت هوا و کاهش مصرف سوخت امیدوار بود.
وضعیت فعلی CNG در ایران
ایران به عنوان یکی از کشورهایی که دارای ذخایر بزرگ گاز طبیعی است شرایط مناسبی برای توسعه زیرساخت‌های CNG دارد. با وجود این هنوز هم ظرفیت‌های بالقوه این حوزه به طور کامل بهره‌برداری نشده است. در حال حاضر بیش از ۲۰۰۰ پمپ بنزین مجهز به ایستگاه‌های CNG در سراسر کشور وجود دارد اما تعداد خودروهای گاز سوز نسبت به خودروهای بنزینی و گازوئیلی هنوز کمتر است.
محسن جوهری رئیس هیئت مدیره انجمن CNG چندی پیش در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه سی ان جی نه تنها ناترازی بنزین را حل می‌کند بلکه ما را به صادر کننده بنزین تبدیل می‌کند. اکنون ظرفیتی که می‌تواند به جایگاه‌ها اضافه شود ۲۰ میلیون متر مکعب در روز معادل ۲۰ میلیون لیتر بنزین است در صورتی که از این ظرفیت استفاده کنیم نه تنها ناترازی بنزین از بین می‌رود بلکه مجدداً به کشوری صادر کننده بنزین تبدیل می‌شویم.
وی ادامه داد: در حال حاضر ۲۵۰۰ جایگاه سی ان جی در کشور وجود دارد که توان تولید و عرضه حداقل ۴۵ میلیون متر مکعب سی ان جی را در روز دارند که به دلیل عدم تقاضا تقریباً نیمی از این ظرفیت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
افزایش درخواست با ارائه مشوق‌ها
با وجود آنکه یکی از چالش‌های اصلی در توسعه CNG عدم فرهنگ‌سازی مناسب برای استفاده از این نوع سوخت است بسیاری از رانندگان به دلیل عدم آگاهی از مزایای CNG و یا مشکلات مربوط به تأمین سوخت تمایل کمتری به استفاده از آن دارند. البته ارائه مشوق‌هایی برای خرید خودروهای گاز سوز زمینه استفاده بیشتر از CNG را فراهم سازد.
چالش دیگر تأمین زیرساخت‌ها و ایستگاه‌های توزیع CNG است. هرچند که تعداد این ایستگاه‌ها رو به افزایش است اما برای جذب بیشتر کاربران باید تعداد ایستگاه‌ها به ویژه در مناطق دورافتاده افزایش یابد. برای این منظور نیاز به سرمایه‌گذاری و همکاری بین بخش‌های دولتی و خصوصی است.
رئیس هیئت مدیره انجمن CNG افزود: با توجه به قوانین و دستورالعمل‌هایی که در این زمینه وجود داشته است و خودروسازان موظف بودند درصد معینی از تولیدات خود را به خودروهای دوگانه سوز اختصاص دهند متأسفانه شاهد بدعهدی آنها بوده‌ایم و سال ۹۸ مصوبه‌ای ابلاغ شد که یک و نیم میلیون خودرو با حمایت دولت با استفاده از ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید به صورت رایگان دوگانه سوز شوند که به دلیل مشکلات موجود تقریباً با شکست مواجه شد و نزدیک به ۴۰۰ هزار دستگاه از این طریق دوگانه سوز شدند.
به گفته وی باید برای مالکین خودروهای دوگانه سوز عوارض جاده‌ای رایگان شود و حمایت‌هایی از طرف دولت مانند پوشش بیمه معاینه فنی و طرح‌هایی از این قبیل اجرا گردد.
راه حلی زود بازده برای کاهش مصرف بنزین و آلودگی هوا
بهینه‌سازی مصرف سوخت و توسعه CNG در ایران می‌تواند به عنوان یک استراتژی مؤثر برای کاهش آلودگی هوا و مدیریت منابع انرژی مطرح شود. با توجه به مزایای بالقوه و منابع طبیعی فراوان ایران می‌تواند با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های لازم و فرهنگ‌سازی مناسب گام‌های مثبتی در این راستا برداشت و در کنار آن اتخاذ سیاست‌های حمایتی و جلب مشارکت عمومی در استفاده از CNG می‌تواند به تحقق اهداف توسعه پایدار کمک کند و بهبود کیفیت زندگی افراد را به همراه داشته باشد. توسعه پایدار و بهینه‌سازی مصرف سوخت از طریق CNG نیازمند همت و همکاری تمامی نهادها و سیستمی کارآمد از دیدگاه اقتصادی و زیست‌محیطی است.
ضمن آنکه چند سالی است که کارشناسان انرژی می‌گویند سریع‌ترین و بهترین راه برای از بین بردن ناترازی بنزین جایگزینی سوخت سی ان جی است اگرچه دنیا به سمت خودروهای برقی می‌رود اما در کشور ما جایگزینی خودروهای برقی نیاز به برنامه بلند مدت دارد و راهکار سریع جبران ناترازی بنزین جایگزینی سوخت سی ان جی است که در حال حاضر بدون نیاز به سرمایه گذاری مجدد پتانسیل تولید و عرضه روزانه حداقل ۲۰ میلیون متر مکعب مازاد بر ظرفیت فعلی عرضه در کشور وجود دارد می‌تواند در بهینه سازی مصرف سوخت و کاهش آلودگی هوا مثمر ثمر واقع شود.