مهر: صفدر نیازی شهرکی معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در مراسم آغاز هفتمین کاروان ترویج بهره‌وری ویژه الگوی کشت ملی (محصولات زراعی کشت پاییزه) اظهار کرد: در زنجیره ارزش محصولات کشاورزی تأمین تولید بازاریابی و مصرف از ارکان هر زنجیره است و مؤلفه‌های رکن تأمین در زنجیره نیز شامل آب و خاک منابع مالی و انسانی ماشین‌آلات و نهاده‌ها است.
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی ارتقای بهره‌وری و افزایش راندمان آبیاری را مهمترین وظیفه این معاونت برشمرد و گفت: بر این اساس در برنامه هفتم توسعه شاخص‌هایی در حوزه آب و خاک برای وزارت جهاد کشاورزی هدف‌گذاری شده است.
وی ادامه داد: این شاخص‌ها شامل اجرای سالانه ۳۵۰ هزار هکتار سامانه‌های نوین آبیاری اجرای شبکه‌های فرعی آبیاری سالانه ۷۰ هزار هکتار مرمت و لایروبی قنوات سالانه ۳ هزار کیلومتر انجام مطالعات خاکشناسی و تناسب اراضی به میزان ۱۰۰ هزار هکتار و تجهیز و نوسازی اراضی سالانه ۷۰ هزار هکتار است.
نیازی شهرکی با بیان این که برای تحقق این شاخص‌ها ۱۴۷ هزار میلیارد تومان منابع مالی مورد نیاز است تصریح کرد: تأمین این میزان سرمایه‌گذاری از طریق اعتبارات دولتی امکان‌پذیر نیست و باید برای اجرای شاخص‌های تعیین شده در برنامه هفتم توسعه از طریق جلب سرمایه‌گذاری و مشارکت بهره‌برداران استفاده از منابع مالی خیرین اجاره دادن اراضی کشاورزی به سرمایه‌گذاران و انعقاد تفاهم‌نامه سه‌جانبه با حضور سرمایه‌گذار بهره‌بردار و مدیران جهاد کشاورزی و استفاده از اعتبارات و منابع مالی انجمن‌ها و مراکز غیردولتی مانند ستاد اجرایی فرمان امام (ره) اقدام کرد.
به گفته وی از جمله مواردی که از اولویت‌های حوزه آب و خاک در برنامه هفتم توسعه و قابل طرح برای کشاورزان در این برنامه ترویجی است می‌توان به آبیاری هوشمند اجرای سامانه‌های نوین آبیاری ترجیحاً با رویکرد هوشمندسازی و موضعی انجام مطالعات خاکشناسی و حاصلخیزی خاک و انتقال آب با لوله و بتونی کردن کانال‌های خاکی موجود اشاره کرد.
آبیاری هوشمند در کنار اجرای سامانه‌های نوین آبیاری گسترش یابد
معاون وزیر جهاد کشاورزی در توضیح آبیاری هوشمند به عنوان یکی از اولویت‌های معاونت آب و خاک گفت: آبیاری هوشمند در کنار اجرای سامانه‌های نوین آبیاری باید گسترش یابد چراکه آبیاری هوشمند با محاسبه پارامترهای اقلیمی و مطالعات و محاسبه رطوبت خاک نوع گیاه زمان رشد و طول رشد گیاه؛ میزان آب مورد نیاز گیاه را تعیین و در اختیار ریشه گیاه قرار می‌دهد که ما با این روش می‌توانیم تا ۵۰ درصد صرفه‌جویی داشته باشیم.
وی افزود: این روش نسبت به حالتی که صرفاً سامانه نوین آبیاری اجرا کرده‌ایم مطلوب‌تر و بهره‌ورتر است؛ پس اولویت ما اجرای آبیاری هوشمند برای کلیه اراضی است اعم از این که به سامانه‌های نوین آبیاری تجهیز شده یا نشده باشند زیرا در سال اول تولید هزینه این روش آبیاری برای کشاورز قابل برگشت است.
نیازی شهرکی خاطرنشان کرد: هم‌اکنون ۱۰۰ طرح پایلوت آبیاری هوشمند در کشور به وسعت ۱۰ هزار هکتار در حال اجرا است و ۱۷ شرکت دانش‌بنیان در کشور در این زمینه فعالیت می‌کنند و با توجه به کمبود منابع آبی باید اجرای آبیاری هوشمند مورد توجه جدی قرار گیرد.
وی بیان کرد: با توجه به این که برخی کشاورزان تمکن مالی مناسبی ندارند پیشنهاد داریم به دلیل هزینه کمتر اجرای آبیاری کم‌فشار نسبت به سایر روش‌ها و با در نظر گرفتن راندمان آبیاری قابل قبول این روش آبیاری مورد توجه قرار گیرد.
توجه جدی به انجام مطالعات خاکشناسی و حاصلخیزی خاک در برنامه هفتم توسعه
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به این که خاک مؤلفه تعیین کننده تولید است گفت: آئین‌نامه اجرایی قانون حفاظت خاک ابلاغ و مقرر شده است طی ۵ سال مطالعات خاکشناسی انجام شود.
وی افزود: اگر منابع آبی بسیار زیاد داشته باشیم ولی خاک حاصلخیز و مناسبی نداشته باشیم قطعاً تولید خوبی نخواهیم داشت و به همین جهت ارتقای حاصلخیزی خاک و انجام مطالعات خاکشناسی اولویت بعدی معاونت است.
نیازی شهرکی گفت: برنامه بعدی معاونت در برنامه هفتم توسعه این است که در بحث حاصلخیزی خاک ۵۰ درصد هزینه‌های مطالعات و آزمایش‌های حاصلخیزی خاک توسط دولت و ۵۰ درصد توسط کشاورزان پرداخت شود و امیدواریم این مهم در پایان برنامه هفتم برای کل کشور عملیاتی شده باشد و گزارش‌های قابل‌قبولی از خاک‌های کل کشور را بتوانیم ارائه دهیم.
به گفته وی اولویت آخر نیز تحویل حجمی آب توسط وزارت نیرو به بخش کشاورزی است. در صورتی که ندانیم به چه میزان آب در کجا و در چه زمانی تحویل خواهد شد امکان برنامه‌ریزی دقیق برای الگوی کشت ممکن نخواهد بود.