مهر: ناترازی بنزین یکی از چالش‌های اقتصادی و اجتماعی مهمی است که کشور با آن مواجه شده است. تا همین دو سال پیش ایران به عنوان یکی از صادرکنندگان بنزین در منطقه شناخته می‌شد اما اکنون به واردکننده‌ی این سوخت استراتژیک تبدیل شده است.

این تغییر کشور را مجبور به واردات سالانه سه میلیارد دلار بنزین کرده است رقمی که با افزایش تعداد خودروها در کشور و ثابت ماندن قیمت بنزین رو به افزایش است. در شرایط تورمی فعلی قیمت ثابت بنزین موجب شده است که این کالای مهم به تدریج ارزش خود را از دست بدهد و به یک کالای بی‌ارزش تبدیل شود.

راهکاری که دولت‌ها تا کنون برای مدیریت مصرف بنزین ارائه کرده‌اند افزایش قیمت آن بوده است. اما این راه حل نه‌تنها پایدار نیست بلکه به یک چرخه مداوم از افزایش قیمت‌ها منجر شده است که می‌تواند پیامدهای امنیتی و اجتماعی نیز به همراه داشته باشد. با توجه به این مشکلات یافتن راه‌حل‌های پایدار و عادلانه برای مدیریت مصرف و تخصیص سهمیه بنزین ضروری است. این امر مستلزم استفاده از فناوری‌های نوین و رویکردهای هوشمندانه است که نه‌تنها عدالت اجتماعی را ارتقا می‌دهند بلکه به حفظ منابع و کاهش وابستگی به واردات نیز کمک می‌کنند.

برای بررسی اهمیت توزیع عادلانه سهمیه بنزین با خانم زینب قیصری؛ رئیس فراکسیون امنیت انرژی مجلس شورای اسلامی به گفتگو پرداختیم.

قیصری با اشاره به موضوع ناترازی بنزین؛ خاطرنشان می‌کند: برای حل مشکل ناترازی بنزین باید به جای روش‌های سنتی و ساده که در حال حاضر وجود دارد به دنبال راهکارهای هوشمندانه و عادلانه باشیم. تخصیص سهمیه بنزین بر اساس مالکیت خودرو یک رویکرد ساده و نامنصفانه است چرا که این روش نادیده می‌گیرد که بسیاری از خانوارها خودرو ندارند و برخی از افراد ممکن است چندین خودرو داشته باشند. این وضعیت به شکلی ناعادلانه به افرادی که خودروهای بیشتری دارند یارانه بیشتری تخصیص می‌دهد و مصرف بیشتر بنزین به معنای دریافت یارانه بیشتر است که این خود مشوقی برای افزایش مصرف به جای کاهش آن است.

رئیس فراکسیون امنیت انرژی مجلس اظهار داشت: یکی از راهکارهای پیشنهادی تخصیص بنزین به افراد به جای خودروها است. این روش با توجه به تعداد نفرات خانوارها بنزین را توزیع می‌کند و در نتیجه توزیع عادلانه‌تری را ارائه می‌دهد. طرح بنزین به نفر طرحی مهم است ولی باید از هوشمندسازی نیز در کنار آن بهره برد.

وی ادامه می‌دهد: در عصر هوشمندی می‌توان با استفاده از فناوری و داده‌های بزرگ تخصیص بنزین را به صورت هوشمندانه‌تری انجام داد. برای مثال زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی و شیوه‌های مختلف رفت و آمد در شهرهای مختلف می‌تواند مد نظر قرار گیرد.

قیصری خاطرنشان می‌کند: راهکارهای هوشمند می‌توانند شامل تحلیل الگوهای رفت و آمد استفاده از سامانه‌های حمل و نقل عمومی و بهینه‌سازی مصرف سوخت بر اساس نیازهای واقعی افراد باشد. بدین ترتیب می‌توان به گونه‌ای بنزین را تخصیص داد که هم عدالت اجتماعی رعایت شود و هم از منابع بهینه‌تر استفاده گردد.

قیصری در پایان افزود: ناترازی بنزین به یکی از چالش‌های مهم اقتصادی و اجتماعی تبدیل شده است که نیازمند راهکارهای هوشمندانه و عادلانه برای مدیریت و تخصیص منابع است. راهکارهای سنتی مانند تخصیص بنزین به خودروها نه‌تنها باعث افزایش نابرابری می‌شوند بلکه موجب هدررفت منابع و تشویق به مصرف بی‌رویه نیز می‌گردند. برای دست‌یابی به عدالت در این حوزه باید به سمت بنزین به نفر با رویکرد هوشمند برویم.