مهر: مسیر اقتصاد در یادداشتی تحلیلی نوشت بازار ارز به‌عنوان بستر معاملات ارزی و شکل‌گیری نرخ ارز دارای اهمیت ویژه‌ای است. این بازار در حال حاضر به دو بخش بازار رسمی و بازار غیررسمی تقسیم می‌شود.

بازار رسمی همواره مورد تأیید بانک مرکزی قرار داشته و سیاست‌گذار ارزی همواره کوشیده است این بازار به مرکز مبادلات ارزی مجاز برای فعالان اقتصادی و نرخ شکل‌گرفته در آن به نرخ ارز مرجع در اقتصاد تبدیل شود.

در کنار بازار رسمی بازار غیررسمی نیز وجود دارد که دربرگیرنده کلیه مبادلاتی است که به دلایل مختلف از جمله فرار از شفافیت غیرمجاز بودن یا اختلال‌های موجود در بازار رسمی امکان شکل‌گیری در بازار رسمی را ندارد.

مهم‌ترین تفاوت دو بازار رسمی و غیررسمی ارز غلبه عوامل هیجانی و انتظاری در بازار غیررسمی نسبت به عوامل حقیقی نظیر معاملات تجاری است.

این شرایط موجب بیشتر بودن ظرفیت جهش و دامنه نوسان نرخ ارز در بازار غیررسمی نسبت به بازار رسمی و بروز آسیب‌های دیگر است. در راستای ایجاد مرجعیت در بازار رسمی و نرخ آن و کاهش حجم بازار غیررسمی ارز راهبردهای زیر پیشنهاد می‌شود: با اصلاح فرایندهای ارزی در داخل کشور -از ثبت سفارش تا تأمین ارز- به‌ویژه کاهش فاصله تخصیص و تأمین ارز می‌توان از انتقال تقاضای ارز به بازار غیررسمی و بروز شوک از این منظر جلوگیری کرد.

با استفاده از ظرفیت قراردادهای متنوع ارزی (سواپ فیوچر و…) می‌توان منابع ارزی ایجاد شده در زمان‌های وفور را به متقاضیان ارز در بازه‌های زمانی کمبود ارز در طول سال منتقل کرد و از این طریق از نوسان ارز در بازه‌های فزونی تقاضا بر عرضه جلوگیری نمود.

به‌منظور کاهش حجم معاملات غیرحقیقی ناشی از تحریک انتظارات تورمی در بازار غیررسمی لازم است از طریق ابزارهای مختلف از جمله حکمرانی ریال سودآوری و سیالیت بازار غیررسمی کاهش یابد و ریسک معاملات غیرحقیقی در این بازار افزایش یابد.