مهر: پس از حدود ۳ سال که از عمر قرعه کشی خودرو (خودروسازان ایرانی برای فروش خودرو با قیمت کارخانه پس از ثبت نام از متقاضیان هر بار از بین میانگین ۵ میلیون نفر ثبت نام کننده به ۱۰ تا ۲۰ هزار نفر خودرو می‌فروختند) می‌گذشت از پاییز سال ۱۴۰۱ استفاده از سازوکار بورس برای عرضه خودرو به کار گرفته شد منتهی با توجه به مخالفت شورای رقابت و البته عدم تمایل وزارت صمت به استفاده از ظرفیت بورس و همچنین حذف بند عرضه خودرو در بورس در مجلس روش جدیدی تحت عنوان «نوبت دهی» ابداع شد.
شیوه نوبت دهی نیز با بلوکه کردن ۱۰۰ میلیون تومان برای خودروهای داخلی و ۵۰۰ میلیون تومان برای خودروهای وارداتی کار خود را آغاز کرد که برای خودروهای وارداتی یک بار در اسفند ۱۴۰۱ سامانه یکپارچه باز شد و برای خودروهای داخلی و مونتاژی نیز یک بار بهمن ۱۴۰۱ و یک بار اردیبهشت ۱۴۰۲ سامانه بازگشایی شد که در هر دور عرضه خودرو به صورت یکپارچه و انبوه صورت گرفت که در نهایت حدود ۲ میلیون نفر برای خرید خودروهای داخلی اقدام کردند.
وضعیت نوبت دهی نیز به این صورت بود که بازه زمانی تحویل خودرو از پاییز ۱۴۰۲ تا زمستان ۱۴۰۳ اعلام شد؛ یعنی با توجه به عدم همخوانی میزان تولید با تقاضای خرید خودرو نوبت تحویل خودروی برخی از متقاضیان به سال آینده موکول شد.
با این حال بسیاری از متقاضیان که از زمان تحویل خودروهای ثبت نامی شأن می‌گذرد هنوز حتی پیامکی مبنی بر واریز وجه نیز دریافت نکرده‌اند؛ به عنوان نمونه دو خودروی ساینا دوگانه سوز و پژو پارس از جمله خودروهایی هستند که طی چند وقت اخیر متقاضیان را در بلاتکلیفی نگه داشته‌اند.
یکی از متقاضیان خرید ساینا دوگانه سوز به مهر می‌گوید: ما تعدادی از حواله داران ساینا اس دوگانه سوز موعد آذر هستیم و شرکت سایپا نه دعوتنامه ای می‌فرستد و نه جواب درستی می‌دهد. از یک طرف هم به نظر می‌رسد که به دنبال اخذ مجوز افزایش قیمت است. در صورتی که نصف پول خودرو را نیز ۷ ماه پیش گرفته است.
به گفته این فرد شرکت سایپا برای تحویل هر چه دیرتر ساینا دوگانه سوز چند باری هم پیامک تبدیل دوگانه سوز به بنزینی برای مشتریان ارسال کرده است.
همچنین متقاضی دیگری که برای خرید خودروی پژو پارس ثبت نام کرده بود به مهر می‌گوید که در مرحله نخست اقدام به ثبت نام برای خرید پژو پارس کرده و قرار بود زمستان امسال خودروی خود را تحویل بگیرد اما تا به این لحظه هیچ پیامکی برای او ارسال نشده است.
در همین راستا نیز تعدادی از مشتریان خودرو پژو پارس در مقابل ساختمان وزارت صنعت معدن تجارت تجمع کردند.
یکی از این تجمع کنندگان به مهر می‌گوید: سال گذشته با مسدود کردن ۱۰۰ میلیون تومان به حساب سازمان حمایت در سامانه یکپارچه خودرو ثبت نام کردیم و نوبت تحویلی پاییز و زمستان ۱۴۰۲ برای تحویل خودرو اعلام شد.
به گفته او با این حال تاکنون فراخوانی جهت تکمیل وجه و اخذ قرارداد برای این افراد ارسال نشده است و همچنین عدم پاسخگویی نهادهای مربوطه و شایعات مبنی بر افزایش قیمت سبب شده مشتریان جلوی ساختمان وزارت صنعت تجمع کنند و خواستار پاسخگویی منطقی متولیان مربوطه باشند.
مهدی اسلام پناه رئیس سازمان ملی استاندارد در این رابطه گفته است که «از سال ۱۴۰۱ ما در قالب اعلام‌های رسمی به ایران خودرو اعلام کردیم که این خودرو نمی‌تواند استانداردهای ۸۵ گانه را لحاظ کند و باید برای این موضوع تدبیری بیندیشد اما متأسفانه به جای بررسی این موضوع فروش این خودرو در سامانه یکپارچه در دستور کار وزارت صنعت و خودروساز قرار گرفت و آنها خودرویی که می‌دانستند نمی‌توانند استانداردهای آن را رعایت کنند را فروختند.»
طبق اعلام شرکت ایران خودرو حدود ۱۰۰ هزار نفر متقاضی خرید این خودرو هستند و با توجه به وضعیت تولید و قاطعیت سازمان استاندارد بر عدم تداوم تولید این محصول مشخص نیست چه خودرویی قرار است تحویل این متقاضیان شود.
البته به نظر می‌رسد شرکت ایران خودرو تحویل پژو پارس به متقاضیان را به این دلیل عقب انداخته که بتواند از سازمان ملی استاندارد برای تداوم تولید این خودرو در سال آینده نیز مجوز بگیرد که اسلام پناه در مورد این مساله اعلام کرده که به هیچ وجه مجوز تولید پژو پارس تمدید نخواهد شد.
همچنین چند متقاضی دیگر نیز از عدم تحویل خودروی تارا گلایه داشتند؛ یکی از این متقاضیان در تماسی با خبرگزاری مهر عنوان کرد که زمان تحویل خودروی تارا اتومات برای ۷ آبان ماه بوده اما با گذشت نزدیک به ۳ ماه هنوز فاکتور نشده است و در بلاتکلیفی به سر می بریم.
به گفته این فرد حتی با وجود پی گیری های زیاد از شرکت نه تلفن‌ها رو پاسخ می‌دهند و نه توضیحی در مورد علل عدم تحویل ارائه می‌کنند. در سامانه یکپارچه هم امکان ثبت شکایت بابت تأخیر وجود ندارد.
بر این اساس سوال مهم این است که اگر خودروسازان در تحویل خودرو مشکل داشتند چرا از همان ابتدا اقدام به عرضه این محصولات در سامانه یکپارچه کرده‌اند؟
این اقدام خودروسازان وضعیت عرضه و تقاضا را با مشکل مواجه کرده زیرا مردمی که در سامانه ثبت‌نام کرده‌اند برای خرید خودرو باید یک سال و شاید بیشتر صبر کنند در این شرایط پس از رسیدن موعد تحویل نیز هر ماه هم با خلف وعده خودروساز مواجه می‌شوند.