اقتصادکلان: صنعت خودروسازی به دلیل مسائلی همچون ۴۵۰ هزار میلیارد تومانی (مجموع) زیان انباشته و بدهی، بهره‌وری پایین، کیفیت نامطلوب و… در مشکلات مختلفی غوطه‌ور است.
در این شرایط وزارت صمت تمرکز خود را بر توسعه خودروهای برقی اعم از دیزلی و سواری گذاشته و به قدری در این حوزه ثابت‌قدم است که علی آبادی وزیر صمت دیروز در مراسمی که برای افتتاح خط تولید اتوبوس‌های برقی داخلی با ظرفیت ۴۰۰۰ دستگاه در سال برگزار شده بود، اعلام کرد «تولید خودروهای برقی روی غلطک افتاده و خیالمان از این بابت راحت شده است. حال باید به فکر نوآوری و انقلاب صنعتی چهارم بوده و از امروز از خودروهای هوشمند صحبت کنیم.»
قیمت اتوبوس‌های برقی
اگرچه تردد خودروهای برقی در خیابان‌های کشور مزایای زیادی از جمله کاهش مصرف سوخت دارد اما ابهامات بی شماری در این زمینه مطرح است؛ نکته نخست آنکه طبق اعلام شرکت خودروساز داخلی قیمت اتوبوس برقی در حدود ۱۲ میلیارد تومان خواهد بود که اگر به تولید انبوه برسد قیمت کمتر خواهد شد. حال اگر همین ۱۲ میلیارد تومان را در نظر بگیریم و قرار باشد این خودروساز سالی ۴ هزار دستگاه تحویل ناوگان حمل و نقل عمومی شود یعنی باید بودجه‌ای در حدود ۴۸ هزار میلیارد تومان فقط برای خرید خودروهای این خودروساز تخصیص داد که اگر نرخ دلار مرکز حواله با نرخ ۳۸ هزار تومان را در نظر بگیریم بالغ بر یک میلیارد و ۲۶۳ میلیون دلار می‌شود.
در این بین اعلام شده که تا پایان سال ۱۰۰ دستگاه اتوبوس برقی تولید خواهد شد یعنی برای خرید این اتوبوس‌های داخلی باید یک هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان بودجه تخصیص داد.
وزارت صمت در دنیای موازی
نکته مهم آنکه این مبلغ صرفاً برای خرید اتوبوس‌های یک شرکت خودروساز است و اگر هزینه‌های دیگر برای واردات و ساخت خودروهای سواری برقی را نیز در نظر بگیریم قطعاً اعداد بالاتر هم می‌رود؛ بنابراین در شرایطی که بازار خودرو همچنان منتظر ورود خودروهای خارجی است و حدود ۳۰ هزار نفر بیش از ۹ ماه است که منتظر دریافت خودروهای وارداتی (از اسفند ۱۴۰۱) هستند، بهتر نبود وزارت صمت ابتدا بخش مربوط به خودروهای بنزینی را سروسامان می‌داد و بعد به سمت خودروهای برقی حرکت می‌کرد؟
با توجه به قیمت خودروهای سواری بنزینی و قدرت خرید مردم، جمع کثیری از افراد در ایران حتی توان خرید خودروهای داخلی در محدوده ۵۰۰ میلیون تومان را ندارند، در این شرایط وزارت صمت تمام تمرکز خود را برای توسعه خودروهای برقی و حتی خودروهای هوشمند گذاشته است که قرار است با قیمت‌های میلیاردی به بازار عرضه شوند.
نکته دیگر اینکه به دلیل افت عرضه طی سال‌های گذشته در حال حاضر تقاضای نهفته خودروهای داخلی به حدود ۳ تا ۴ میلیون دستگاه می‌رسد. همچنین با توجه به ممنوعیت واردات خودرو از سال ۹۷ حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار دستگاه تقاضای نهفته هم در این بخش داریم. با این حال طبق آمار گمرک ایران طی ۸ ماهه سال جاری تنها ۳۴۸۸ دستگاه خودرو وارد شده و تا پایان مهر نیز ۶۲۴ هزار دستگاه خودروی سواری در داخل تولید شده است.
در کنار این موضوع باید توجه شود که حدود ۲ میلیون تقاضا فقط از طریق سامانه یکپارچه برای خودروهای داخلی ایجاد شده، بنابراین در این شرایط بهتر نبود وزارت صمت تمام هم و غم خود را برای حل مشکلات این بخش می‌گذاشت و در کنار آن به موضوع خودروهای برقی هم می‌پرداخت تا هم مصرف کنندگان تکلیف خود را بدانند و هم توسعه خودروهای برقی بر اساس کار کارشناسی و مطابق با شرایط روز جلو رود؟ چراکه اگر کشورهای دیگر در حال کار کردن روی خودروهای برقی و حتی هوشمند هستند این اقدام را گام به گام جلو برده‌اند. مصرف کننده خارجی با شرایطی که مصرف کننده ایرانی خودرو می خرد، در تله خرید خودرو نمی‌افتد بلکه در بیشتر مواقع به صورت اقساطی خودروهای باکیفیت را خریداری می‌کند. اینکه قرار باشد صنعت خودروسازی ایران را با کشورهای دیگر مقایسه کنیم غیرکارشناسی به نظر می‌رسد.
امروز صنعت و بازار خودروی ایران بیش از هر زمان دیگری نیاز به تحول دارد چراکه روز به روز به زیان و بدهی این شرکت‌ها افزوده می‌شود و از طرفی دیگر، مصرف کنندگان روز به روز از این صنعت و بازار ناامید می‌شوند.
منبع: مهر