مهر: در هفته‌های اخیر عبارات «مازوت‌سوزی» و «خاموشی برق» به محورهای اصلی مباحثات پیرامون انرژی و محیط‌زیست در رسانه‌ها و فضای مجازی کشور تبدیل شده‌اند. در این راستا دو دیدگاه متضاد در حال شکل‌گیری است.
یک گروه بر این نظرند که در شرایط کنونی نیروگاه‌ها چاره‌ای جز استفاده از مازوت ندارند. آنها معتقدند که در زمان‌های بحرانی که تأمین انرژی و ناترازی در شبکه برق به چالشی جدی تبدیل می‌شود تنها راه موجود برای تأمین برق پایدار در فصل‌های سرد سال وابستگی به سوخت‌های مایع نظیر گازوئیل و مازوت است. این دسته از افراد هشدار می‌دهند که عدم تأمین سوخت مازوت به خاموشی‌های گسترده‌ای منجر خواهد شد که عواقب آن می‌تواند بیشتر از حالت کنونی باشد.
در مقابل عده‌ای دیگر به‌شدت به استفاده از مازوت اعتراض دارند و بر این عقیده‌اند که عواقب زیست‌محیطی و تهدیدات جدی برای سلامت عمومی ناشی از این سوخت به‌هیچ‌وجه قابل‌قبول نیست. این گروه نگران پیامدهای منفی استفاده از مازوت بر کیفیت هوا و سلامت جامعه هستند و بر این باورند که با حذف این سوخت از نیروگاه‌ها در کوتاه‌مدت تنها با خاموشی‌های مقطعی مواجه خواهیم بود. آنها همچنین پیشنهاد می‌دهند که با برنامه‌ریزی دقیق و حرکت به سمت انرژی‌های پاک می‌توان به تأمین برق پایدار دست‌یافت.
این اختلاف‌نظر در حالی ادامه دارد که بحث‌های داغی در عرصه سیاست‌های انرژی و محیط‌زیست شکل‌گرفته است. رئیس‌جمهور علت خاموشی‌های اخیر را افزایش ذخایر نیروگاهی و عبور از فصل زمستان اعلام کرده اما اظهارات سخنگوی دولت و وزیر نفت موضوعات دیگری را نمایان می‌سازد.
آیا توقف مازوت‌سوزی عامل اصلی خاموشی‌ها است؟
از همین رو جواد نوفرستی کارشناس انرژی در گفتگو خبرنگار اقتصادی مهر در خصوص دستور ممنوعیت مازوت‌سوزی توسط رئیس‌جمهور گفت: ماجرای سوزاندن مازوت به‌منظور تأمین برق برای امروز نیست و هر ساله بوده است. این تصمیم اگر واقعاً دغدغه‌ای برای سلامت مردم باشد ارزشمند است؛ اما جای تردید و سوال دارد که پزشکیان که خود وزیر بهداشت و نماینده مجلس بوده تا امروز نمی‌دانسته که از این سوخت استفاده می‌شود و طبق آمار وزارت بهداشت سالانه ۲۷ هزار فوت ناشی از آلودگی هوا داریم؟
وی افزود: علت اصلی این تصمیم خیلی شفاف نیست؛ چراکه سازمان محیط‌زیست هم اعلام کرده که سهم مازوت از آلودگی هوا فقط ۷ درصد است.
نوفرستی تصریح کرد: به نظر می‌رسد این تصمیم بیشتر به‌خاطر کمبود ذخایر سوخت مایع و حتی مازوت بوده و چون دولت نگران از این است که اوضاع در زمستان بحرانی‌تر شود آلودگی هوا را بهانه‌ای برای این دستور قرار داده است.
این کارشناس انرژی ضمن تأکید بر این نکته که نیروگاه‌ها ناچار به سوزاندن مازوت هستند گفت: بدون شک مازوت آلایندگی دارد؛ اما سهم آن کم است و چاره‌ای هم جز سوزاندن آن نداریم؛ چراکه نه می‌توان آن را صادر کرد و نه می‌شود آن را به دریا ریخت و یا در زمین دفنش کرد.
وی افزود: از طرف دیگر هم شاید بتوانیم به این ۳ نیروگاه بگوییم که مازوت نسوزانید اما صنایع دیگر همچون سیمان در حال سوزاندن این سوخت هستند.
نوفرستی با بیان این که حقیقت ماجرا یا در عدم ذخیره‌سازی یا کمبود گازوئیل است اظهار کرد: نباید به‌جای اینکه جلوی صادرات یا قاچاق گازوئیل را بگیریم مردم را با خاموشی به بهانه دغدغه سلامت آنها تنبیه کنیم.
این کارشناس در پایان تأکید کرد: علت این تصمیم به هر دلیل سیاسی یا غیرسیاسی که باشد نباید مردم با روزانه ۲ ساعت خاموشی هزینه آن را بپردازند و دولت باید برای حل این معضل راه‌حل بهتری داشته باشد.
چرا دولت با مردم شفاف نیست؟
به گزارش مهر به نظر می‌رسد که روند اطلاع‌رسانی دولت در مورد موضوع قطعی برق به‌ویژه در ارتباط با مردم صادقانه نبوده است. به‌عنوان‌مثال در شهر مشهد هم‌اکنون نیروگاه‌ها به سوزاندن مازوت ادامه می‌دهند درحالی‌که قطعی برق همچنان وجود دارد. این وضعیت نشان می‌دهد که نگرانی اصلی «آلودگی هوا» نبوده و مشکل در واقع به عدم ذخیره‌سازی مناسب سوخت در برخی از نیروگاه‌ها مربوط می‌شود که به‌عنوان دلیل اصلی خاموشی‌ها مطرح است. به همین دلیل دولت نتوانسته است در این زمینه با مردم به‌درستی و صداقت رفتار کند.
در نهایت به نظر می‌رسد که مسئولان دولتی باید در اطلاع‌رسانی خود بیشتر دقت کنند و واقعیت‌ها را به‌صورت شفاف و دقیق برای مردم بیان نمایند. عدم صداقت و شفافیت در این موضوع می‌تواند منجر به بی‌اعتمادی عمومی نسبت به تصمیمات و عملکردهای دولت شود.
بنابراین ضروری است که دولت بر روی بهبود فرایندهای ذخیره‌سازی سوخت و برنامه‌ریزی بهینه برای تأمین انرژی در فصل‌های سرد سال تمرکز کند و درعین‌حال به آلودگی هوا و سلامت عمومی نیز توجه ویژه‌ای داشته باشد.