مهر: چرا با وجود اینکه چند روز بیشتر به پایان سال ۱۴۰۲ باقی نمانده هنوز سبد معیشتی و حداقل دستمزد جامعه کارگری مشخص نشده است؟ محسن باقری عضو شورای عالی کار به مهر گفت: سه ضلع تصمیم گیر (نمایندگان جامعه کارگری کارفرمایی و دولت) بر یک سری مبانی توافق کرده‌اند و قرار شده نرخ قیمت‌هایی که مرکز آمار ایران اعلام کرده و هم بر اساس بعد خانوار که طبق سرشمار سال ۱۳۹۵ در کشور برای جامعه شهری ۳.۳ و برای جامعه روستایی ۳.۴ است عدد تعیین شود.
وی افزود: این مبانی از سوی نمایندگان جامعه کارگری پذیرفته شده و قرار شد اعداد محاسبه و استخراج شده به عنوان سبد معیشتی اعلام شود.
جامعه کارگری و فاصله ۳ عدد
این نماینده جامعه کارگری در شورای عالی کار ادامه داد: با وجود اینکه ما سبد میانگین کشوری را در جلسات چانه زنی عدد ۲۴ میلیون و ۵۰۴ هزار تومان اعلام کرده بودیم بر اساس تاکید بر اینکه آمارهای اعلامی باید بر مبنای دهک چهارم باشد این رقم را تعدیل کردیم.
باقری در توضیح بیشتر گفت: طبق محاسبات توان خرید دهک چهارم که عدد ۱۸ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان را نشان می‌دهد نمایندگان جامعه کارگری این عدد را پذیرفت و قرار شد که این عدد مبنا قرار گیرد؛ اما گروه کارفرمایی نمی‌پذیرد و دولت هم رقمی اعلام نکرده است. گروه کارفرمایی بر اساس محاسبات خود عدد ۱۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان را فعلاً مدنظر قرار داده است.
عضو شورای عالی کار با اشاره به نظر وزارت بهداشت عنوان کرد: وزارت بهداشت بر کاهش کالری از سبد خانوار پافشاری دارد. در نتیجه مجموع این بحث‌ها سبب شده فعلاً روی عدد سبد معیشتی توافق به دست نیامده و تعیین آن به جلسات آتی موکول شود.
اصرار وزارت بهداشت در کاهش کالری سبد معیشتی
اعتقاد وزارت بهداشت این است که جامعه کارگری که برخی هم جز مشاغل سخت هستند نیازی به گوشت برنج و غلات ندارد؟ باقری در این خصوص گفت: نمایندگان جامعه کارگری بارها بر عدم تغییر سبد معیشتی تاکید کرده‌اند اما واکنش‌ها این است که این سخنان غیرکارشناسی بوده ضمن اینکه متهم به فرافکنی می‌شویم. وزارت بهداشت نمایندگان جامعه کارگری را در اندازه‌ای نمی‌داند که درباره تغذیه کارگران نظری داشته باشند. با وجود اینکه سوالات متعددی را مطرح کرده‌ایم در نهایت متهم به بی سوادی و اینکه کار علمی نمی‌دانیم شده‌ایم.
وی بیان کرد: سخن نمایندگان جامعه کارگری این است که اگر بر اساس نظرات وزارت بهداشت جامعه رو به افزایش وزن رفته و برای رفع این چاقی میزان کالری‌ها را تغییر داده‌اند چرا میزان روغن که در سبدهای جهانی جایگاهی ندارد بدون تغییر در سبد معیشتی نگه داشته شده است. اگر درباره افزایش وزن افراد نگرانی وجود دارد بنا به توصیه‌های پزشکی مصرف روغن باید کاهش پیدا کند. چرا حجم روغن ثابت مانده اما میزان و سهم میوه‌جات از ۲۸۰ گرم به ۲۰۰ گرم تقلیل پیدا کرده است؟
آیا میوه باعث چاقی افراد می‌شود؟!
سفره کوچک کارگران نگرانی اضافه وزن دارد؟
پرسش این است که اگر برخی مدیران دولتی نگران افزایش وزن در جامعه هستند چرا از جامعه کارگری که به اذعان همگان سفره کوچکی دارند آغاز کرده‌اند؟ نایب رئیس کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران در این خصوص گفت: رویکرد سخن به تمام افراد جامعه است و دو سبد ارائه شده که یک سبد مقرون به صرفه بوده و سبد دوم سبد مطلوب است؛ البته در کلان اگر بخواهیم تعریفی از آنها داشته باشیم معیشت حداقلی است که ملاک تعیین دستمزد جامعه کارگری قرار داده شده است.
از واقعیت تا فرافکنی
از سوی دیگر اگر نگرانی درباره اضافه وزن افراد وجود دارد باید درصدی از تعیین دستمزد به فعالیت‌های ورزشی و هزینه باشگاه‌ها اختصاص یابد که در کنار سلامت جسم تضمین کننده سلامت روان نیز است. آیا عددی برای سلامت روحی جامعه کارگری در نظر گرفته شده است؟ آیا توجه می‌شود اگر دخل و خرج در خانواده‌ای با یکدیگر سنخیت نداشته باشد و فاصله زیاد باشد به لحاظ روحی چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ آیا درصد افسردگی و اعتیاد در جامعه کارگری رصد می‌شود؟ باقری عنوان کرد: اگر به فرافکنی متهم نشویم نمایندگان جامعه کارگری به مجموعه‌های دولتی نیمه دولتی و خصوصی که مجموعه‌هایی بدون فعالیت دارند توصیه می‌کند رقم شهریه‌ها را نیم بها کنند تا افراد جامعه در کنار تغذیه ورزش نیز یکی از فعالیت روزانه آنها باشد. در نتیجه رفع اضافه وزن به این شکل باید پیگیری شود نه اینکه از سبد کالری که حداقلی است کم شود.
وی گفت: آیا اگر روی کاغذ نوشته شود افراد گوشت نخورند کسی گوشت نمی‌خورد؟ آیا قرار است فرهنگ غذایی جامعه روی کاغذ تغییر کند؟ مثلاً در سبد غذایی که برای جامعه کارگری تعریف شده چای وجود ندارد در حالی که یکی از نوشیدنی‌های روزانه هر ایرانی چای است. در حالی که در همین جلسات که سه گروه نمایندگان کارگری و کارفرمایی و دولت در حال چانه زنی درباره سبد معیشتی هستند ممکن است چند لیوان چای نوشیده شود.
عضو شورای عالی کار تاکید کرد: اگر درباره جامعه کارگری در حال تصمیم‌گیری هستیم باید به نظر و صدای آنها هم توجه داشت که نمایندگان آن تاکید دارند میزان کالری در سبد معیشتی کارگری باید حفظ شود.
وی ادامه داد: همچنین شعار این است که درشت مغذی‌ها کمتر شده و ریز مغذی‌ها جایگزین آن شوند در حالی که با کم شدن میوه گوشت و… چیزی اضافه نشده است. به اعتقاد نمایندگان جامعه کارگری این رویه منجر به غنی شدن سبد معیشت کارگران نشده و فقط در راستای ارزان سازی گرم آن در حال کاهش است.
بازی با اعداد
اگر در سبد معیشت قرار است ریزمغذی‌ها جایگزین درشت مغذی‌ها شوند امروز یک کیلو بادام درختی حدود ۶۵۰ هزار تومان است؛ این عدد حتی برای حبوبات بالاتر از هر کیلو گرم گوشت مرغ است. اگر هر کیلو گوشت مرغ حدود ۷۸ هزار تومان است و لوبیا سفید (فله‌ای) ۱۰۳ هزار تومان قیمت گذاری شده است. آیا قیمت‌ها در بازار رصد می‌شود؟ نرخ‌ها از چه ماخذی مبنا قرار می‌گیرند.
باقری گفت: پیشنهاد ما این بود روزانه ۵ گرم گردو ۳.۵ گرم پسته و ۲.۵ گرم بادام زمینی در راستای تعیین شدن ریزمغذی‌ها به سبد معیشت اضافه شود. از حبوبات مانند عدس لوبیا و… کم شد و این دانه‌ها اضافه شد که عدد زیادی نیست و روزانه ۱۱ گرم می‌شود. مابه‌التفاوت این جابجایی اقلام برای کارفرمایان عددی نمی‌شود؛ اما در راستای بهبود سبد معیشت تأمین شدن ریزمغذی‌ها کمک کننده هستند. این نظر جامعه کارگری بود که در جلسه اعلام شد.
وی گفت: یکی از مشکلات ما درباره اعداد و اقلام این است که آنجا که اعداد مرکز آمار ایران به نفع کارفرما است پذیرفته و جایی که به نفع این بخش نیست رد می‌شود.
وی گفت: اگر مرکز آمار ایران به عنوان مرجع مورد پذیرش است پس تمام اعداد آن باید ملاک باشد. جامعه کارگری این مرکز را به عنوان مرجع قبول کرده اما در حال حاضر با اعداد مرکز آمار گزینشی برخورد می‌شود.
وی تاکید کرد: اگر به لحاظ نظر کارشناسی و رقم درست جلو برویم تفاوتی در محاسبات وجود نخواهد داشت.
آیا تا پایان سال حداقل دستمزد تعیین می‌شود؟
باقری گفت: تمام اعضا باید پایبند به قانون باشند. جامعه کارگری حداقل‌ها را در نظر گرفته و برای خرید و تأمین مثلاً برنج نیم کیلو برنج ایرانی و نیم کیلو خارجی در سبد معیشتی لحاظ کرده است تا قیمت‌ها تعدیل شود. در حال حاضر حد وسط رو به پایین را نمایندگان جامعه کارگری ملاک قرار داده‌اند و عدد میانه باشد و رقم سبد خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها عدد ۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان را نشان می‌دهد که مبتنی بر آمارها و داده‌های علمی و اقتصادی است.
جامعه کارگری یکپارچه عمل نمی‌کند
در حالی که یکی از نمایندگان جامعه کارگری در شورای عالی کار عددی را اعلام می‌کند علیرضا میرغفاری عضو دیگر شورای عالی کار و نماینده جامعه کارگری درباره حداقل دستمزد ۱۴۰۳ کارگران به مهر گفته بود طبق نرخ تورم ۴۲.۵ درصدی بهمن امسال همچنین بر مبنا دهک چهارم و بعد خانوار ۳.۳ (طبق سرشماری سال ۱۳۹۵) و نیز مطالعات انستیتو تغذیه ایران عدد سبد معیشتی مطلوب ۲۱ میلیون و ۶۶۸ هزار تومان به دست می‌آید. این عدد سبد معیشتی مطلوب بدون در نظر گرفتن تورم انتظاری سال ۱۴۰۳ است.